انصارحزب الله گرگان
مذهبی،فرهنگی و سیاسی/نثار روح مطهر امام و شهدا صلواتانصارحزب الله گرگان
مذهبی،فرهنگی و سیاسی/نثار روح مطهر امام و شهدا صلواتتخریب جنگل‌های شمال کشور رو به گسترش است
«پدیده «جنگل‌های مخروبه» در نوار شمالی کشور، یعنی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان رو به گسترش است و باید با آن مقابله شود.»این مطلب را محمد درویش عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به «اطلاعات» اعلام کرد و توضیح داد: این اتفاق در جنگل‌های هیرکانی که مرغوب‌ترین پوشش گیاهی کشور به شمار می‌رود دیده می‌شود؛ یعنی داخل جنگل‌ها با مناطقی روبرو هستیم که درخت‌هایشان برای تأمین چوب کارخانه‌های صنعتی چوب و کاغذ قطع شده است.
او ادامه داد: از جمله این کارخانه‌ها می‌توان به «شفارود» و «نکا» اشاره کرد که برخلاف تعهدات خود، به ازای درختان قطع کرده، هیچ درختی نمی‌کارند و همچنان پوشش جنگلی و منابع طبیعی را از بین می‌برند.
سرویس سیاسی ـ اجتماعی: «پدیده «جنگل‌های مخروبه» در نوار شمالی کشور، یعنی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان رو به گسترش است و باید با آن مقابله شود.»
این مطلب را محمد درویش عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به «اطلاعات» اعلام کرد و توضیح داد: این اتفاق در جنگل‌های هیرکانی که مرغوب‌ترین پوشش گیاهی کشور به شمار می‌رود دیده می‌شود؛ یعنی داخل جنگل‌ها با مناطقی روبرو هستیم که درخت‌هایشان برای تأمین چوب کارخانه‌های صنعتی چوب و کاغذ قطع شده است.
او ادامه داد: از جمله این کارخانه‌ها می‌توان به «شفارود» و «نکا» اشاره کرد که برخلاف تعهدات خود، به ازای درختان قطع کرده، هیچ درختی نمی‌کارند و همچنان پوشش جنگلی و منابع طبیعی را از بین می‌برند.
درویش تأکید کرد: این در حالی است که وسعت جنگل‌های هیرکانی در مقایسه با کل جنگل‌های طبیعی ناچیز است و از ۱۲ میلیون هکتار کل جنگل‌ها، ۱ر۱ میلیون هکتار را تشکیل می‌دهد که بر این اساس، مقابله با رواج قطع درختان و نابودی جنگل‌ها در شمال بسیار ضروری می‌نماید.این کارشناس محیط زیست و منابع طبیعی به نابودی جنگل‌های زاگرس هم اشاره کرد و ادامه داد: در این محدوده هم البته با جنگل‌های مخروبه روبه‌رو هستیم که به علت خشکیدگی درخت‌های بلوط است و عواملی چند، در آن تأثیر دارد.
او توضیح داد: اکنون ۳۰ درصد از درختان جنگل‌های زاگرس دچار خشکیدگی است، یعنی از هر شش درخت بلوط، یک بلوط خشک شده است و در آستانه انقراض قرار دارد.
به گفته او، وجود ریزگردها و نشستن غبار روی شاخ و برگ درختان در این منطقه، از جمله عوامل خشکیدگی بلوط‌ها به شمار می‌رود و علاوه بر این، زراعت در زیر اشکوب درختان و فراری شدن سنجاب‌ها هم بر نابودی درختان و از بین رفتن زادآوری آنها مؤثر است.
درویش توضیح داد: زراعت در زیر اشکوب، یعنی کشاورزان محلی در سایه انداز درختان، زمین را شخم می‌زنند که بذرهای بلوط به این علت، از بین می‌رود و امکان رشد پیدا نمی‌کند، همچنین به علت ورود دام همراه با سگ‌های گله، سنجاب‌ها که از مهم‌ترین عوامل زادآوری درختان بلوط هستند، از آن منطقه فرار می‌کنند.او ادامه داد: سنجاب‌ها عادت دارند که دانه‌های بلوط را برای تغذیه ذخیره کنند و در دل خاک بکارند، اما دانه‌ها، رها و به تدریج سبز می‌شود که نتیجه آن گسترش درختان بلوط است، اما متأسفانه به دلیل ورود دام و سگ‌های گله به جنگل‌های زاگرس، سنجاب‌ها فراری شده‌اند و بر این اساس، بلوط‌های کمتری هم خواهیم داشت.
بحران در حفظ محیط زیست
این عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها به دیگر چالش‌های محیط زیست در حوزه منابع طبیعی اشاره کرد و افزود: تغییر کاربری اراضی به بهانه‌های مختلف، از مهم‌ترین چالش‌های منابع طبیعی است یعنی به بهانه توسعه کشاورزی و صنعت و همچنین بارگذاری مسکن (مسکن مهر) در این سال‌ها اراضی بسیاری را نابود کردند که در نتیجه، شاهد تبدیل پوشش مرتعی و جنگلی به پوشش مسکونی و تجاری شده‌ایم و در این زمینه با بحران روبه‌رو هستیم و انتظار می‌رود که قوانین سرسختانه در صیانت از منابع طبیعی، در دولت جدید، وضع شود.
درویش، به کار گماردن مدیران غیرمتخصص یا بی‌تجربه در حوزه مدیریت منابع طبیعی را به عنوان معضل بزرگ محیط زیست مطرح کرد و ادامه داد: متأسفانه در سال‌های گذشته، مدیران منابع طبیعی یا علم، یا تجربه کافی را نداشتند و هرکسی به ریاست می‌رسید، فقط لازم بود که نشانی سازمان متبوعش را به او بدهند و بگویند: تو رئیس شده‌ای و دیگر از اجماع کارشناسان و نخبگان برای حفاظت از محیط زیست هیچ نشانه‌ای نمی‌توانستیم پیدا کنیم.به گفته او، در کنار این عوامل، همراه نکردن مردم و سازمان‌های مردم نهاد در طرح‌های زیست محیطی به شکست طرح‌ها و قانون‌های مزبور انجامیده و در این میان، به سازمان‌های مردم نهاد، همواره نگاهی امنیتی شده است و بر این اساس از دولت منتخب انتظار می‌رود که براساس اصل ۴۴ به این نهادها اجازه دهد که قسمتی از کارهای صیانت و نگهداری از محیط‌زیست و منابع طبیعی را به عهده گیرند.
آتش‌سوزی جنگل‌ها
درویش درباره طرح‌های اجرایی نشده و برزمین مانده حوزه محیط‌زیست و منابع طبیعی هم توضیح داد: یکی از این طرح‌ها، فعالیت یگان امداد و نجات جنگل‌ها در مواقع حریق بود یعنی سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد که برای حفاظت از پوشش جنگلی از گسترش آتش‌سوزی‌های شایع، یگان اطفای حریق را فعال کرده است، در صورتی که پس از گذشت زمان کوتاهی متوجه شدیم که نیروی انسانی به کار گرفته در این طرح فقط بیل و کلنگ و دبه آب دارند و به سیستم اطفای حریق با هلیِ‌کوپتر تجهیز نشده‌اند، در صورتی که بدون داشتن سیستم اطفای حریق هوایی، در راه‌های صعب‌العبور پوشش جنگلی کشور، هیچ موفقیتی حاصل نمی‌شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تاکید کرد: در شرایطی که پوشش جنگلی فقط ۷ درصد از مساحت کشورمان را تشکیل می‌دهد، دستگاه‌های اجرایی باید از تک‌تک درختان جنگل‌های طبیعی مانند فرزندان خود نگهداری و حفاظت کنند و به نظر می‌رسد علاوه بر اینکه در این زمینه با بحران روبه‌رو شدیم، در نگهداری جنگل‌های دست کاشت هم با مشکلات بسیاری مواجهیم.او توضیح داد: دو میلیون هکتار جنگل دست کاشت در مناطق مرکزی داریم که اکنون به علت استفاده بی‌‌رویه از درختان آنها برای تولید زغال، در معرض نابودی هستند و ضروری می‌نماید که برای مقابله با رواج این موضوع چاره‌اندیشی جدی شود.
طرح زراعت چوب
هومان خاکپور کارشناس محیط‌زیست و منابع طبیعی در حوزه جنگل‌های زاگرس هم در گفتگو با اطلاعات به طرح‌های اجرا نشده در دولت اشاره کرد و افزود: مثلا در طرح «زراعت چوب» قرار بود بخش عمده چوب صنوبر مورد نیاز را برای جنگل‌نشینان زاگرس تامین کند، اما متاسفانه حمایت مالی و تسهیلات بانکی دریافت نکرد و در دهه اخیر، با شکست مواجه شد.
او ادامه داد: همچنین طرح صیانت از جنگل‌های زاگرس در این دولت مطرح شد که به دلیل تاکید آن بر ساماندهی جنگل‌نشینان، انتظار داشتیم که موفقیت‌آمیز و مثبت باشد، اما این ادعا فقط بر روی کاغذ مطرح شده بود و در عمل، مانند دیگر طرح‌های زیست محیطی به شکست انجامید.خاکپور عوامل انسانی را از مهم‌ترین علل نابودی جنگل‌ها دانست و ادامه داد: انواع بهره‌برداری‌های غلط از جنگل‌های زاگرس رواج دارد که ریشه اصلی آن وابستگی مردم منطقه به چوب درختان و وضع بدمعیشتی آنان است که این موضوع، منافع مردم را مقابل منافع جنگل‌ها قرار می‌دهد یعنی مردم به نوعی به دشمنان جنگل تبدیل شده‌اند.
او توضیح داد: در سال‌های اخیر در منطقه زاگرس شاهد تعطیلی فزاینده کارخانه‌های صنعتی و تولیدی بودیم که در نتیجه آن، برخی نیروی بیکار، به زادگاه‌های خود بازگشتند و در‌آنجا به دلیل در دسترس بودن چوب درختان، شروع به قطع آنها و تولید زغال کردند که این موضوع صدمه بزرگی به محیط‌زیست زاگرس وارد کرده است.خاکپور سپس به واگذاری اراضی ملی و جنگلی به کشاورزان اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر همچنین شاهد واگذاری عرصه‌های طبیعی و جنگلی برای بهره‌برداری بخش کشاورزی بودیم که مشکل در وسعت اراضی واگذار شده نیست، مشکل در بهره‌وری پایین بخش کشاورزی است، زیرا اگر می‌خواهیم به بخش کشاورزی خدمتی بکنیم، باید در افزایش بهره‌وری آن بکوشیم، نه افزایش مساحت زمین‌های کشاورزی. خاکپور در پاسخ به این پرسش که آمار جنگل‌های تخریب شده در منطقه زاگرس چه ارقامی را نشان می‌دهد اظهار داشت: متاسفانه در سال‌های اخیر، دستگاه‌های متولی اجازه آمارگیری و تحقیق مناسب در حوزه‌های زیست محیطی را نداشتند و برای کار مستقل هم حمایت مالی نشدند. خود سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی هم آمار واضحی در این سال‌ها ارائه نکرد، بنابر این آنچه کارشناسان درباره تخریب جنگل‌ها بیان می‌کنند، از روی حدس و گمان و برآوردهای احتمالی است و دقیقاً نمی‌توان گفت که چه سطحی از جنگل‌های زاگرس به کلی نابود شده است.
